Даайа Амматыгар «Кулуһун» аҕалар түмсүүлэрэ 1996 с. тэриллэн үлэлиир. Ол саҕана, Е.П.Харитонова баһылыктаан олорор кэмигэр, түөлбэнэн үлэ киэҥ далааһыннаахтык барара. Улууска түөлбэнэн үлэҕэ хас да төгүл бастаан турабыт. Ол кэмтэн күн бүгүнүгэр диэри Прокопий Афанасьевич Моттуев салалтатынан аҕалар түмсүүлэрэ сүрдээх үчүгэйдик үлэлии-хамсыы олорор. Кини көҕүлээн, эр дьону түмэн, нэһилиэккэ ыытыллар бары тэрээһиннэргэ көхтөөхтүк кытталлар. Бэйэтэ күннэтэ алтыһар дьонун: В.Е.Анисимов, А.Т.Степанов, В.Е.Новгородов, Н.К.Павлуцкай, А.И.Аргунов, С.Н.Прохоров курдук көхтөөх аҕалары актыыпка ылаттаан, нэһилиэк, кулууп үлэлэригэр, дьон-сэргэ олоҕун-дьаһаҕын тупсарар үлэҕэ күүс-көмө буолаллар. В.Е.Анисимов, А.Т.Степанов сэлиэнньэ уотун-күөһүн оҥорорго, сыбаарка үлэтигэр төһүү күүс буолаллар. А.И.Аргунов, Н.К.Павлуцкай кыралаан уһаналлар. Кулууп эргэ ыскамыайкаларын саҥаттан оҥорон биэрбиттэрин иһин махталбын улахан. 2012 с. аҕаларбыт кырачаан оҕолорбутугар оонньуур площадканы туппуттара. Итинник тутуулар өссө элбээн иһэллэрэ
буоллар диэн баҕалаахпыт.
2001 с. «Үтүө дьыала» хамсааһын чэрчитинэн КСК тутуллан үлэҕэ киирбитэ. Онон киэһээтин, үлэ кэнниттэн, спордунан дьарыктанар кыах баар буолбута. КСК-ҕа П.А.Моттуев дуобат, уксаан секцияларын үлэлэтэр. В.Е.Новгородов волейболга, мас тардыһыытыгар, өбүгэ оонньууларыгар дьарыктыыр.
Аҕа түмсүүтэ баара биһиэхэ сүрдээх көмөлөөх. Кэлиҥҥи кэмҥэ уопутуран,былааннара кэҥээн иһэриттэн үөрэбит, киэн туттабыт. Бэйэлэрэ былааннаан араас культурнай, спортивнай тэрээһиннэри иилээн-саҕалаан ыытыһаллар. Ол курдук аан дойду дьахталларын күнүн, үгэс курдук нэһилиэкпит эр дьоно, аҕа түмсүүтэ тэрийэн, эҕэрдэ кэнсиэр көрдөрөн, оонньуу, куонкурус бөҕөтүн ыытан, үөрүүбүтүн үксэтэллэр. Кыһын остуол оонньууларыгар күрэхтэһии ыыппыттара. Сааскы Ньукуолуҥҥа бары толооҥҥо тахсан, эр дьоммут күрэхтэһэллэрин көрөбүт. Элбэх түһүмэхтээх күрэхтэһии ыытыллар. Сыал ыталлар, ханаат тардыһаллар, сүүрэллэр-көтөллөр. Ону көрөн, бары үөрэн-көтөн тарҕаһааччыбыт. Быйыл доруобуйа күнүгэр көлүөнэлэринэн волейболга, баскетболга күрэхтэһиилэр буолуохтаахтар.
Оскуола оҕолорун патриотическай тыыҥҥа иитэр инниттэн Х.И.Кашкин аатынан Даайа Амматын орто оскуолатын физкультураҕа учуутала, ыччат политикатын туйгуна В.Е.Новгородов сылын аайы Аҕа дойдуну көмүскээччилэр күннэригэр байыаннай строевой хаамыыга куонкурус тэрийэр. Бу маннык тэрээһиннэртэн оҕо, ыччат элбэххэ үөрэнэр, бэрээдэккэ тардыһар дии саныыбыт.
Уол оҕону иитиигэ аҕа оруола улахан. Уолаттарбыт саас, күһүн аҕаларын кытта бииргэ сылдьан, булт кистэлэҥнэригэр уһуйуллаллар. Аҕа түмсүүтүн салайааччыта П.А.Моттуев сыл аайы нэһилиэк муҥхатын иилээн-саҕалаан тэрийэр. Онно барытыгар оҕолорбут тэҥҥэ сылдьыһан, элбэххэ үөрэнэллэр.
Сэлиэнньэҕэ ыраастык туттан олорууга туһаайыллыбыт үгүс тэрээһин үлэ былааннаахтык ыытыллар. Араас ырааһырдыы үлэтэ, субуотунньуктар, мас олордуута аҕалара суох буолбат. П.А.Моттуев үһүс сылын туризм базатын тэрийэн, дьон-сэргэ сэҥээриитин ылар. Мууһунан, хаарынан оҥорторбут оҥоһуктарын кэлбит эрэ ыалдьыт барыта сэҥээрэр. Кини сатабыллаах, тэрийэр дьоҕурдаах, дьону тылыгар киллэрэн үлэлэтэри сатыыр, дьоҥҥо аҕалыы амарах сыһыаннаах. Ол да иһин кыайтарбат да үлэ кыаллар. Маннык үлэһит, хорсун-хоодуот эр дьонноох буоламмыт биһиги нэһилиэкпит сайдар-үүнэр. Түгэнинэн туһанан нэһилиэкпит күүстээх аҥаардарын Аҕалар күннэринэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибит. Үлэҕит-хамнаскыт таһаарыылаах буоллун, дьиэ кэргэҥҥІитигэр или-эйэни, туйгун доруобуйаны баҕарабыт, оҕолоргут, сиэннэргит ситиһиилээх буоллуннар.
Р.НОВГОРОДОВА, «Кустук»
сынньалаҥ киинин директора.
