Бу күннэргэ улууспутугар аҕам саастаахтар күннэрэ ыытыллар. Хас биирдии нэһилиэк, тэрилтэлэр кырдьаҕас, аҕам саастаах ветераннарыгар туох кыалларынан араас тэрээһини көхтөөхтүк тэрийэллэр.
Ол курдук, улуустааҕы культура управлениета уонна бу салааҕа киирсэр тэрилтэлэр бэйэлэрин ветераннарыгар бу күннэри умнуллубаттык, өйгө-сүрэххэ хаалар гына истиҥ, иһирэх көрсүһүүлэри тэрийэллэрэ үтүө үгэскэ кубулуйда. Киһи үчүгэй, сылаас сыһыаҥҥа түргэнник үөрэнэринии, ветераннарбыт да соннук сэргэх айаннары, көрсүһүүлэри долгуйа күүтэллэр. Тоҕо диэтэххэ, бу сылларга Чурапчыга, Суоттуга уонна улуус кэрэ бэлиэ миэстэлэринэн сылдьан, «бу сырыыга тугу тэрийэллэрэ» буолла диэн эрдэттэн долгуйа, телефон тыаһын күүтэбит дэһэллэр.
Быйылгы тэрээһин эмиэ сонуннук барда. Ол курдук, улуустааҕы культура профкомун салайааччыта Раиса Петрова тэрилтэ профкомнарын председателлэрин мунньан олорон быйылгы тэрээһини хайдах ыытабыт, урукку сыллар курдук айаннаах буолара ордук диэн толкуйга түһэрбитэ. Маныаха бииртэн биир этиилэр киирэннэр, ветераннарбытыгар улуус баһылыга М.М.Соровы, нэһилиэк дьаһалтатын баһылыга Е.И.Павловы кытта «Төгүрүк остуолтан» көрсүһүүнү саҕалыахха уонна ытык-мааны биир дойдулаахпыт Д.К.Сивцев-Суорун Омоллоон үбүлүөйдээх сылынан кинини ахтан-санаан «Суорун ыллыгынан» айанныаҕыҥ диэн бары биир сүбэҕэ киирбиппит.
Онон лоп курдук болдьоммут күҥҥэ олохторун тухары улуус культурата сайдарыгар үлэлээбит дьоһун мааны ветераннарбыт, кинилэр истэригэр кииннэммит библиотека, редакция, музыкальнай оскуола аҕам саастаах дьоно улуус баһылыга М.М.Соров кабинетыгар киирэн, төгүрүччү олорон кэпсэттилэр.
Улуус баһылыга Михаил Соров ветераннары эҕэрдэлээн туран, культура эйгэтин үлэһиттэрэ дьону-сэргэни сырдыкка, кэрэҕэ, үйэлээххэ сирдээччилэр буолалларын, манна мустубут ытык мааны ветераннар бары таһаарыылаахтык үлэлээбиттэрин, кинилэри ааҕа өйдүүрүн, билэрин эттэ. Баһылык бу түгэҥҥэ оҕо сааһын өйдөбүллэригэр эргиллэн, аҕата сыанаҕа оонньообутун ахтан, бэйэтэ улахан көрүүнү ааһан саҥа тэриллибит «Доҕордоһуу» үҥкүү ансаамбылыгар ылыллыбытын санаата. «Оччолорго сыанаҕа тахсыах баҕа улахан, беспризорниктар үҥкүүлэригэр кылаабынай соҕус оруолу ыламмын, оскуолаҕа кэтэр таҥаспын бытырыыс гына быһа кырыйталаабытым, көстүүм оҥостоммун. Ол киэһэ ийэбиттэн дьарыллан хомойбуппун өйдүүбүн. Кэнники саныыбын ээ ийэбин, элбэх оҕолоох, иитимньилээх ыалга саҥа таҥас ылар күчүмэҕэйин. Оннук үҥкүүлүөхпүн, сыанаҕа тахсыахпын баҕарбытым», - диэтэ. Салгыы баһылык мустубут ветераннарга туһаайан ытык Таатта ыһыаҕын таһымын өрө таһааран, тыһыынчанан туристары бэйэбитигэр тардыахха наадатын эттэ. «Таатталар ыһыахтара дуо» дэттэрэр гына омук быһыытынан уратыбытын көрдөрөр оонньууларбытын, ырыаларбытын-тойуктарбытын киэҥник хабан, дэлэй астаах хорчуопкалары тэрийэн саҥалыы сүһүөҕэр туруоруохха наадатын, маныаха ветераннар сүбэлэрэ, көмөлөрө наада буолуоҕун бэлиэтээтэ.
Салгыы ветераннарбыт олохторун-дьаһахтарын, тус кыһалҕаларын эттилэр. Ол курдук, С.П.Дьячковская быйыл саҥа программа үлэлээн дьиэтин акылаатын саҥардыбытын, түгэнинэн туһанан махтанарын биллэрдэ. Салгыы ветеран: «Дьиэбин оҥотторорбор бииртэн биир кредиккэ киирдим. Быйыл Ураһалаах түөлбэтигэр ититэр ситим тардыллар. Кэргэмминээн пенсиялаах буоламмыт алын сүһүөх олорор кээмэйгэ сөп түбэһэҕит диэн көмө суох. Биһиэхэ субсидия көрүллүөн сөп дуо?», - диэн ыйытта. Бу боппуруоска Михаил Соров: «Улууспутугар элбэх ыал олорор дьиэтин кыайан өрөмүөннэммэт диэн, күрүөһүлээн туран, бу программаны олоххо киллэрбиппит. Бу сайын Г.И.Данчикова дотационнай улуус эрээри хайдах маннык программаны үлэлэттигит диэн улаханнык соһуйбута. Төһө да үп-харчы кырыымчык буоллар, бу программаны салгыы үлэлэтэргэ сорунабыт. Икки пенсиялаах киһиэхэ, ирдэбил быһыытынан, көмө ыларга уустук буолуо. Кыаллар буоллаҕына, сиэҥҥитин бэйэҕитигэр пропискалаан көмө ыларга тугу эмэ толкуйдуоххутун баар эбит. Сайабылыанньата суруйан киллэрээриҥ», - диэтэ. Оттон Тааттыныскай нэһилиэк баһылыга Е.И.Павлов: «Урукку өттүгэр чааһынай ыаллар киин ититэр тиһиккэ босхо холбоноллор этэ. Билигин үп-харчы ыараан итинник буолла. Социальнай харалтаттан ылыаххытын сөп». Ветеран Н.С.Осипова: «1970-с сылларга тутуллубут, Ытык Күөл бастакы мэндиэмэннээх дьиэлэриттэн биирдэстэрэ Ойуунускай уулуссатын 34 №-дээх дьиэтэ хаһан күрдьүллүөй», - диэҥҥэ Е.И.Павлов: «Билигин 2009 – 2017 сылга диэри хаарбах дьиэттэн дьону көһөрүү программатынан үлэлии олоробут. Аны 26 дьиэни көтүрүөхтээхпит. Бу кэнниттэн 2018 сылтан иккис программа үлэлиэхтээх. Манна санаа курдук сайаапкалары биэрэн олоробут. Онно бу дьиэ киирэ сылдьар». Бу курдук культура ветераннара Е.А.Хатылыкова, П.А.Иванов ыйыппыт боппуруостарыгар сөптөөх эппиэти ыллылар.
Көрсүһүүнү түмүктээн улуус баһылыга М.М.Соров: «Инникибит сырдык, үчүгэй буолуохпут диэн санааны ылынан олоруохха. Эһиги ыалдьымаҥ, бэйэҕитин харыстаныҥ, биһиэхэ сүбэ-саргы, күүс-көмө буола сылдьыҥ. Быйыл албан ааттаах комсомол Саха сиригэр тэриллибитэ 95 сылын туолар. Онон культура ветераннара бары бу бүгүҥҥү курдук тэрээһиҥҥэ кэлэн көхтөөхтүк кыттаарыҥ» - диэн ыҥырда.
Салгыы ветераннарбыт бэйэлэрин урукку салайааччыларын, «культура министрэ» диэн ааттыыр, билигин аһаҕас халлаан анныгар турар Чөркөөхтөөҕү историко-этнографическай музейын салайааччыта Н.Е.Попов салалтатынан «Суорун ыллыгынан» диэн ааттаах саҥаны, сонуну билэ айаҥҥа туруннулар.
Түгэнинэн туһанан, ветераннарбыт айаннарын тэрийэргэ көмөлөспүт улуус баһылыгар М.М.Соровка, Тааттыныскай нэһилиэк баһылыгар Е.И.Павловка, суоппар А.Постниковка, итии чэйдээх, сылаас алаадьылаах Чөркөөх музейын коллективыгар улуустааҕы культура үлэһиттэрин профкома барҕа махталларын тиэрдэллэр.
С.ХАЛГАЕВА.
